Ngày 24/02/2022, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra lệnh cho quân đội tấn công Ukraine. Hầu hết các nước phương Tây, bao gồm Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu, Vương quốc Anh, Úc và Canada đã nhanh chóng áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga để đáp trả. Những biện pháp trừng phạt cực kỳ cứng rắn và một số nhà phân tích tin rằng những biện pháp trừng phạt này nhằm mục đích cản trở nền kinh tế Nga và trừng phạt Putin, các quan chức cấp cao và những nhà tài phiệt giàu có được coi là thân cận với Điện Kremlin.
Các doanh nghiệp Việt Nam đã chứng kiến hệ quả không mong đợi từ cuộc xung đột ở Đông Âu và những tác động này sẽ ngày càng gia tăng. Cùng điểm lại những tác động của cuộc xung đột Nga-Ukraine đến kinh tế Việt Nam.
Các lệnh trừng phạt đối với Nga sẽ có tác động đáng kể đến nền kinh tế toàn cầu và nền kinh tế Việt Nam sẽ không tránh khỏi ảnh hưởng. Nga đã bị loại khỏi Hiệp hội Viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu SWIFT, các nước phương Tây đã đóng băng 630 tỷ đô la dự trữ ngoại hối của Nga, nhiều ngân hàng và tổ chức tài chính lớn đã đóng băng tài sản ở nước ngoài của Nga với tổng trị giá khoảng 3 tỷ đô la.
Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa
Việc loại bỏ Nga ra khỏi hệ thống SWIFT nói riêng đã tạo ra cơn ác mộng đối với các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu hàng hóa và sản phẩm sang Nga, bởi vì hiện nay có rất nhiều khó khăn trong việc thực hiện và nhận thanh toán từ các thực thể Nga. Trước khi xảy ra xung đột Nga-Ukraine, mặc dù có những tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19 nhưng thương mại song phương giữa Việt Nam và Nga vẫn tăng trưởng ổn định. Việt Nam xuất khẩu nhiều mặt hàng sang Nga và thương mại song phương giữa hai nước đạt 7,2 tỷ USD vào năm 2021. Trong đó, tổng giá trị xuất khẩu của Việt Nam chiếm 4,9 tỷ USD, tăng 25,9% so với năm 2020.
Nông nghiệp Việt Nam là một trong những ngành chịu thiệt hại nặng nề nhất từ cuộc xung đột Ukraine và buộc phải tìm ra những hướng đi mới để tồn tại. Ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam cho biết các chủ doanh nghiệp Việt Nam có thương mại với Nga đang lo lắng về việc thu lại các khoản thanh toán sau khi Nga bị loại khỏi hệ thống SWIFT. Ví dụ, Tập đoàn Phúc Sinh, một doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam có kim ngạch thương mại khoảng 10 triệu USD mỗi năm với Nga, cho biết họ đang mất doanh thu đáng kể do lệnh trừng phạt của phương Tây.
Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa
Chiến tranh cũng làm cho giá xăng dầu thế giới tăng cao, gây khó khăn cho sản xuất nông nghiệp và xuất nhập khẩu các sản phẩm nông, lâm, thủy sản của Việt Nam.
Ngoài ra, một số hãng tàu Việt Nam đã từ chối nhận các đơn hàng vận chuyển hàng hóa từ Việt Nam sang Nga do bị cấm vận. Đặc biệt, các doanh nghiệp phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu đầu vào từ Nga hay Ukraine phải đối mặt với nguy cơ thiếu hụt nguồn cung trực tiếp do chiến tranh, trong khi đó ngành hàng không Việt Nam cũng có thể chịu thiệt hại do chi phí xăng dầu tăng cao đối với người tiêu dùng.
Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa
Ngành du lịch Việt Nam cũng sẽ bị ảnh hưởng. Nga là nguồn khách du lịch quốc tế lớn thứ sáu trước đại dịch COVID-19, tuy nhiên lệnh trừng phạt làm cho nhiều người Nga lo lắng về việc không thể sử dụng tiền của họ nếu đi du lịch nước ngoài. Điều này sẽ tác động rõ ràng đến việc Việt Nam mở cửa trở lại với khách du lịch quốc tế vào tháng trước.
Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa
Cuộc xung đột này sẽ gây ra tình trạng thiếu hụt và tăng giá đối với nhiều mặt hàng như dầu mỏ, khí đốt và ngũ cốc, trong đó Ukraine là một trong những nhà xuất khẩu lớn nhất thế giới. Hệ quả là lạm phát sẽ gia tăng và các doanh nghiệp Việt Nam phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu nhưng không thể tăng giá bán để bù đắp chi phí nguyên vật liệu tăng cao, điều này khiến các doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn. Rủi ro lạm phát cũng có khả năng làm giảm tiêu dùng và vốn đầu tư vào kinh tế Việt Nam, bao gồm cả đầu tư công của nhà nước.
Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa
Không còn nghi ngờ, cuộc xung đột Nga-Ukraine đã làm lạm phát trở nên tồi tệ hơn và làm gián đoạn chuỗi cung ứng. Cuộc xung đột này cũng sẽ gây những sự chậm trễ, tăng chi phí trong nhiều ngành và dẫn đến sự thiếu hụt của nhiều mặt hàng cơ bản, điều này trực tiếp làm tăng giá đầu vào cho doanh nghiệp. Mặt khác, kinh tế toàn cầu sẽ trì trệ và làm cho môi trường đầu tư quốc tế trở nên khó khăn hơn cho nhiều doanh nghiệp.
