Tháng 6/1989
Thảm sát Thiên An Môn
Vào mùa xuân năm 1989, hàng nghìn sinh viên tổ chức biểu tình tại Quảng trường Thiên An Môn ở Bắc Kinh, yêu cầu cải cách dân chủ và chấm dứt tham nhũng. Vào ngày 3/6/1989, chính phủ cử quân đội đến giải tỏa quảng trường, khiến hàng trăm người biểu tình thiệt mạng. Phản ứng sau vụ thảm sát, Chính phủ Hoa Kỳ đã đình chỉ việc bán quân sự cho Bắc Kinh và đóng băng quan hệ.
Tháng 9/1993
Những người bất đồng chính kiến nổi tiếng bị trục xuất
Tháng 9/1993, Trung Quốc trả tự do cho Ngụy Kinh Sinh, một tù nhân chính trị từ năm 1979. Cùng năm, Tổng thống Bill Clinton đưa ra chính sách “can dự mang tính xây dựng” với Trung Quốc. Tuy nhiên, sau khi Bắc Kinh thất bại trong việc đăng cai Thế vận hội Olympic 2000, chính phủ Trung Quốc lại bỏ tù Ngụy Kinh Sinh. Bốn năm sau, Clinton đảm bảo việc trả tự do cho Ngụy Kinh Sinh và người biểu tình Vương Đan ở Quảng trường Thiên An Môn. Bắc Kinh trục xuất cả hai nhà bất đồng chính kiến về Hoa Kỳ.
Tháng 3/1996
Bầu cử tổng thống đầu tiên của Đài Loan
Tháng 3/1996, Lý Đăng Huy của Quốc dân đảng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống tự do lần đầu tiên của Đài Loan với tỷ số cách biệt lớn, bất chấp các vụ thử tên lửa của Trung Quốc nhằm thuyết phục cử tri Đài Loan chống lại việc bỏ phiếu cho ứng cử viên ủng hộ độc lập. Cuộc bầu cử diễn ra một năm sau khi Trung Quốc triệu hồi đại sứ của quốc gia sau khi Tổng thống Clinton cho phép ông Lý Đăng Huy đến thăm, đảo ngược chính sách mười lăm năm của Hoa Kỳ chống lại việc cấp thị thực cho các nhà lãnh đạo Đài Loan. Năm 1996, Washington và Bắc Kinh đồng ý trao đổi quan chức một lần nữa.
Tháng 5/1999
Vụ đánh bom Đại sứ quán tại Belgrade
Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) vô tình đánh bom vào đại sứ quán Trung Quốc ở Belgrade trong chiến dịch chống lại lực lượng Serbia đang chiếm đóng Kosovo vào tháng 5/1999, điều này đã làm rung chuyển mối quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc. Hoa Kỳ và NATO đưa ra lời xin lỗi về một loạt sai lầm tình báo của Hoa Kỳ đã dẫn đến vụ đánh bom chết người, nhưng hàng nghìn người Trung Quốc biểu tình phản đối trên khắp đất nước, phá hoại tài sản của các tổ chức của Hoa Kỳ.
Tháng 10/2000
Bình thường hóa quan hệ thương mại
Tháng 10/2000, Tổng thống Clinton ký Đạo luật Quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc năm 2000, công nhận Bắc Kinh quan hệ thương mại bình thường vĩnh viễn với Hoa Kỳ và mở đường cho Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới vào năm 2001. Từ năm 1980 đến 2004, thương mại Hoa Kỳ-Trung Quốc tăng từ 5 tỷ đô la đến 231 tỷ đô la. Năm 2006, Trung Quốc vượt Mexico trở thành đối tác thương mại lớn thứ hai của Hoa Kỳ, sau Canada.
Tháng 4/2001
Va chạm máy bay do thám gây bế tắc quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc
Tháng 4/2001, một máy bay do thám của Hoa Kỳ va chạm với một máy bay chiến đấu của Trung Quốc và đã hạ cánh khẩn cấp trên lãnh thổ Trung Quốc. Các nhà chức trách trên đảo Hải Nam của Trung Quốc đã giam giữ 24 thành viên phi hành đoàn của Hoa Kỳ. Sau mười hai ngày bế tắc căng thẳng, các nhà chức trách đã thả phi hành đoàn và Tổng thống George W. Bush bày tỏ sự tiếc nuối về cái chết của một phi công Trung Quốc và việc máy bay Hoa Kỳ hạ cánh.
Tháng 9/2005
Các bên liên quan có trách nhiệm
Trong một bài phát biểu vào tháng 9/2005, Thứ trưởng Ngoại giao Robert B. Zoellick bắt đầu hội thoại chiến lược với Trung Quốc. Ông thừa nhận Bắc Kinh là một cường quốc mới nổi và yêu cầu Trung Quốc đóng vai trò là một “bên liên quan có trách nhiệm” và sử dụng sức ảnh hưởng của quốc gia để lôi kéo các quốc gia khác như Sudan, Triều Tiên và Iran vào hệ thống quốc tế. Cùng năm đó, Triều Tiên rút khỏi Đàm phán Sáu bên, mục tiêu của cuộc đàm phán nhằm kiềm chế tham vọng hạt nhân của Bình Nhưỡng. Sau khi Triều Tiên tiến hành vụ thử hạt nhân đầu tiên vào tháng 10/2006, Trung Quốc đóng vai trò trung gian hòa giải để đưa Bình Nhưỡng trở lại bàn đàm phán.
Tháng 3/2007
Trung Quốc tăng chi tiêu quân sự
Tháng 3/2007, Trung Quốc tuyên bố tăng 18% ngân sách chi tiêu quốc phòng cho năm 2007, tổng cộng hơn 45 tỷ đô la. Gia tăng chi tiêu quân sự trung bình 15% một năm từ 1990-2005. Trong chuyến công du châu Á năm 2007, Phó Tổng thống Hoa Kỳ Dick Cheney nói rằng việc xây dựng quân đội của Trung Quốc “không phù hợp” với mục tiêu “trỗi dậy hòa bình” mà Trung Quốc đã tuyên bố. Trung Quốc cho biết việc gia tăng chi tiêu là nhằm đào tạo tốt hơn và trả lương cao hơn cho binh lính và “bảo vệ an ninh quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ”.
Tháng 9/2008
Trung Quốc trở thành chủ nợ nước ngoài lớn nhất của Hoa Kỳ
Vào tháng 9 năm 2008, Trung Quốc đã vượt qua Nhật Bản để trở quốc gia nắm giữ trái phiếu kho bạc của Hoa Kỳ ở mức khoảng 600 tỷ đô la. Sự phụ thuộc lẫn nhau ngày càng tăng giữa nền kinh tế Hoa Kỳ và Trung Quốc trở nên rõ ràng khi một cuộc khủng hoảng tài chính đe dọa nền kinh tế toàn cầu, làm dấy lên lo ngại về sự mất cân bằng kinh tế giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.
Nguồn: Council on Foreign Relations
