Ngày Thương binh – Liệt sĩ 27/7 hàng năm là ngày lễ kỷ niệm có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, là dịp toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta kính cẩn tưởng nhớ, tri ân các bậc tiền bối cách mạng, những người con ưu tú của dân tộc. Họ là những anh hùng liệt sĩ – đã sống, chiến đấu hết mình và anh dũng hy sinh để bảo vệ độc lập dân tộc; họ là những lão thành cách mạng, là các thương – bệnh binh đã cống hiến một phần xương máu của mình trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, trong kháng chiến thống nhất đất nước và tiếp tục cống hiến trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
Trải qua cuộc đấu tranh giành chính quyền (1930-1945), đất nước đã giành được chính quyền với thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945. Ngay sau đó, lớp lớp các thế hệ người Việt Nam lại tiếp tục phải trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược để bảo vệ nền độc lập dân tộc và đưa đất nước đi lên xây dựng Chủ nghĩa xã hội. Trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, nhiều đồng bào, chiến sỹ đã hy sinh, cống hiến xương máu, sức lực trên các chiến trường. Để tưởng nhớ công ơn, sự hy sinh nằm xuống của lớp lớp đồng bào, chiến sĩ ta, đồng thời với sự thấm nhuần đạo lý truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” của dân tộc và thấu hiểu sâu sắc giá trị của sự hy sinh, cống hiến to lớn của các anh hùng liệt sĩ, thương binh đối với đất nước, Đảng, Chính phủ, Bác Hồ và Nhân dân ta luôn ghi nhớ công ơn các chiến sĩ và đồng bào đã cống hiến vì độc lập, tự do của Tổ quốc.
Ngay khi bắt đầu cuộc kháng chiến chống Pháp, ngày 16/2/1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chính thức ký Sắc lệnh số 20/SL, quy định chế độ hưu bổng, thương tật và tiền tuất tử sĩ. Sắc lệnh này đã khẳng định công tác Thương binh, Liệt sĩ có vị trí quan trọng đối với cuộc kháng chiến của quân và dân ta. Tháng 7/1947, đại biểu của Tổng bộ Việt Minh, Hội Phụ nữ cứu quốc, Cục Chính trị quân đội quốc gia Việt Nam, Nha thông tin tuyên truyền và một số địa phương đã họp tại Đại Từ – Thái Nguyên để chọn ngày tổ chức kỷ niệm Thương binh Liệt sĩ. Hội nghị đã nhất trí lấy ngày 27/7/1947 làm Ngày Thương binh toàn quốc. Từ tháng 7/1955, đổi tên thành Ngày Thương binh – Liệt sĩ để ghi nhận những hy sinh lớn lao của đồng bào, chiến sĩ cả nước cho chiến thắng vẻ vang của toàn dân tộc. Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, theo Chỉ thị số 223/CT-TW ngày 8/7/1975 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, từ năm 1975, ngày 27/7 hằng năm chính thức trở thành Ngày Thương binh – Liệt sĩ của cả nước.
Ngày Thương binh – Liệt sĩ có ý nghĩa lịch sử, chính trị, xã hội sâu sắc, thể hiện sự tiếp nối truyền thống “hiếu nghĩa”, “uống nước nhớ nguồn”, “ăn quả nhớ người trồng cây” của dân tộc; thể hiện sự tri ân, biết ơn của Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta đối với những người đã hy sinh, cống hiến vì độc lập, tự do và thống nhất của Tổ quốc, vì hạnh phúc của Nhân dân.
Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chế độ, chính sách đãi ngộ đối với người có công với cách mạng. Đồng thời, Đảng ta luôn khẳng định việc chăm sóc thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ và người có công là vinh dự, là trách nhiệm của các cấp, các ngành, tổ chức chính trị – xã hội và của mọi người dân, của thế hệ hôm nay và mai sau đối với sự cống hiến, hy sinh của các anh hùng, liệt sĩ, thương – bệnh binh. Các cấp chính quyền từ trung ương đến địa phương luôn quan tâm, làm tốt công tác thương binh, liệt sĩ, người có công với cách mạng; tổ chức toàn dân tích cực tham gia các phong trào: “Đền ơn đáp nghĩa”, “Toàn dân chăm sóc các gia đình thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng”. Nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực đã và đang được triển khai, như: xây nhà tình nghĩa, lập Quỹ đền ơn đáp nghĩa, phụng dưỡng các Bà mẹ Việt Nam anh hùng, ổn định đời sống thương binh, bệnh binh nặng, chăm sóc bố mẹ liệt sĩ già yếu, cô đơn, con liệt sĩ… Các hoạt động này đã trở thành hoạt động thường xuyên, thể hiện sự quan tâm đến mọi mặt đời sống xã hội của các gia đình có công với cách mạng.
Qua đó, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân, nhất là cho thế hệ trẻ của đất nước. Họ sẽ là những người sẽ viết tiếp những trang sử hào hùng và đậm tính nhân văn từ truyền thống cha ông để lại. Tiếp tục phát huy đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân tộc, quyết tâm đưa công tác chăm sóc thương binh, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng trở thành một nét đẹp trong đời sống của mỗi người. Những nghĩa cử cao đẹp đó nhằm đền đáp xứng đáng sự hy sinh to lớn của các thế hệ cha anh cho cuộc sống hoà bình, tự do, ấm no, hạnh phúc của dân tộc Việt Nam ngày hôm nay.
