Joe Biden, tên đầy đủ Joseph Robinette Biden, Jr., (sinh ngày 20/11/1942 tại Scranton, Pennsylvania, Hoa Kỳ), hiện tại ông là tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ (2021– ), ông đã từng là phó tổng thống thứ 47 của Hoa Kỳ dưới thời chính quyền Dân chủ của Tổng thống Barack Obama giai đoạn 2009 – 2017. Trước đó, ông đã làm đại diện cho tiểu bang Delaware trong Thượng viện Hoa Kỳ (1973–2009). Vào tháng 4/2023, Joe Biden chính thức tuyên bố sẽ tái tranh cử tổng thống vào năm 2024.
Thời niên thiếu và sự nghiệp tại Thượng viện
Joe Biden lớn lên ở Scranton, Pennsylvania, và hạt New Castle, tiểu bang Delaware, ông nhận bằng cử nhân của Đại học Delaware năm 1965 và bằng luật của Đại học Syracuse ở New York năm 1968. Ông kết hôn với bà Neilia Hunter vào năm 1966 và có ba người con.
Sau khi tốt nghiệp trường luật, ông Biden trở lại Delaware làm luật sư trước khi chuyển sang chính trị, phục vụ trong hội đồng hạt New Castle (1970-1972). Ông được bầu vào Thượng viện Hoa Kỳ năm 1972 khi đó ông 29 tuổi, trở thànhThượng nghị sĩ trẻ thứ năm trong lịch sử. Khoảng một tháng sau, vợ và con gái sơ sinh của ông qua đời trong một vụ tai nạn ô tô, hai con trai của ông cũng bị thương nặng. Mặc dù Biden dự định dừng lại sự nghiệp chính trị, tuy nhiên ông vẫn được thuyết phục gia nhập Thượng viện vào năm 1973, và ông đã tái đắc cử lần thứ sáu, trở thành thượng nghị sĩ phục vụ lâu nhất của tiểu bang Delaware. Năm 1977, ông kết hôn với bà Jill Jacobs, một nhà giáo dục và sau đó có một cô con gái. Ngoài vai trò là thượng nghị sĩ Hoa Kỳ, Biden còn là giáo sư thỉnh giảng (1991–2008) tại Wilmington, Delaware, chi nhánh của Trường Luật thuộc Đại học Widener.
Với tư cách là thượng nghị sĩ, Biden tập trung vào quan hệ đối ngoại, tư pháp hình sự và chính sách về ma túy. Ông phục vụ trong Ủy ban Đối ngoại của Thượng viện, hai lần giữ chức chủ tịch (2001- 2003; 2007-2009) và ông cũng giữ chức chủ tịch trong Ủy ban Tư pháp (1987-1995). Ông đặc biệt thẳng thắn về các vấn đề liên quan đến xung đột Kosovo vào cuối những năm 90, thúc giục Hoa Kỳ hành động chống lại lực lượng Serbia để bảo vệ Kosovo trước cuộc tấn công của Tổng thống Serbia, Slobodan Milošević. Trong Chiến tranh Iraq (2003 2011), Biden đề xuất kế hoạch phân vùng như một cách để duy trì một Iraq thống nhất và hòa bình. Biden cũng là thành viên của Nhóm kiểm soát ma túy quốc tế và là thượng nghị sĩ chính trong việc soạn thảo luật về thành lập văn phòng của “Sa hoàng ma túy”, với mục đích giám sát chính sách kiểm soát ma túy quốc gia.
Các cuộc tranh cử tổng thống và phó tổng thống
Biden tham gia đề cử tổng thống của đảng Dân chủ năm 1988 tuy nhiên ông đã rút lui sau khi có thông tin tiết lộ rằng một số phần trong bài phát biểu trong chiến dịch tranh cử của ông đã đạo văn từ lãnh đạo Đảng Lao động Anh Neil Kinnock mà không có sự ghi nhận thích hợp. Chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2008 của ông cũng đã không đạt được kết quả và ông đã rút lui khỏi cuộc đua sau khi đứng thứ năm trong cuộc bầu cử nội bộ đảng Dân chủ bang Iowa vào tháng 1/2008. Sau khi Barack Obama lựa chọn đủ số đại biểu để đảm bảo việc đề cử tổng thống của đảng Dân chủ, Biden nổi lên như một ứng cử viên hàng đầu để trở thành người tranh cử phó tổng thống của Obama. Vào ngày 23/8/2008, Obama chính thức tuyên bố lựa chọn Biden làm ứng cử viên phó tổng thống của Đảng Dân chủ, và vào ngày 27/8/2008, Obama và Biden đã được tín nhiệm đề cử của Đảng Dân chủ. Vào ngày 4/11/2008, tấm vé Obama-Biden đã đánh bại John McCain và người bạn tranh cử của ông, Sarah Palin, và Biden cũng dễ dàng tái đắc cử vào ghế Thượng viện Hoa Kỳ. Ông từ chức Thượng viện ngay trước khi tuyên thệ nhậm chức phó tổng thống vào ngày 20/01/2009. Vào tháng 11/2012, Obama và Biden tái đắc cử nhiệm kỳ thứ hai, đánh bại ứng cử viên Đảng Cộng hòa của Mitt Romney và Paul Ryan.
Với tư cách là phó tổng thống, Biden đóng vai trò tích cực trong chính quyền, là cố vấn có ảnh hưởng lớn cho Obama và là người ủng hộ mạnh mẽ các sáng kiến của Obama. Ngoài ra, ông còn được giao những nhiệm vụ quan trọng. Ông đã giúp ngăn chặn một số cuộc khủng hoảng ngân sách và đóng vai trò quan trọng trong việc định hình chính sách của Mỹ ở Iraq. Năm 2015, con trai cả của ông là Beau qua đời vì bệnh ung thư não; Biden kể lại trải nghiệm trong cuốn sách Promise Me, Dad: A Year of Hope, Hardship, and Goal (2017). Vài tháng sau, Biden – người được xếp hạng ưa thích cao, một phần nhờ tính cách thẳng thắn và niềm nở gây được tiếng vang với công chúng – tuyên bố rằng ông sẽ không tham gia cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, đồng thời ông cũng chia sẻ rằng gia đình vẫn đang đau buồn. Thay vào đó, ông vận động cho Hillary Clinton, tuy nhiên bà đã thua Donald Trump trong cuộc bầu cử.
Mối quan hệ thân thiết giữa Biden và Obama được thể hiện rõ khi Obama làm ông ngạc nhiên khi trao tặng Huân chương Tự do của Tổng thống, vào ngày 12/01/2017, chỉ vài ngày trước khi họ rời nhà trắng. Khi Obama trao tặng vinh dự hiếm có này, ông gọi Biden là “anh trai tôi”. Cuối năm 2017, Biden và vợ thành lập Quỹ Biden, một nhóm từ thiện tham gia vào nhiều hoạt động khác nhau.
Nguồn: Britannica
